EN | AF | XH | ZU

Iyavuselela

Ifa lethu lemvelo
18 Oct 2025
Environment & Sustainability
Enkabeni yeKaroo, ingxenye yobuhle obuyingqayizivele bukaPrince Albert ilele ezindaweni zayo ezimazombezombe kanye nezinhlobonhlobo zezinto eziphilayo. IMenenja kaMasipala u-Adv Thys Giliomee ubambisene nesazi sezitshalo sendawo uDkt Sue Milton-Dean waseRenu-Karoo ukuze baqale umkhankaso okhuthazayo wokushintsha izitshalo nezihlahla ezihlaselayo ezindaweni zomphakathi edolobheni lethu bafake izinhlobo zemvelo ezichaza amagugu emvelo esifunda sethu.

Lesi sinyathelo akuwona nje umzamo wokubuyisela - simayelana nokugubha lokho okwenza i-Prince Albert ikhetheke nokuqinisekisa ikusasa elisimeme lendawo yethu kanye nomnotho osekelwe kwezokuvakasha. Izitshalo ezihlaselayo njenge-agave yaseMexico, eyethulwa eminyakeni eyikhulu edlule ukuze kuliwe nokuguguleka, seziyinkinga. Njengoba kuthiwa njengezinye izizwe ngaphansi koMthetho WaseNingizimu Afrika Wokongiwa Kwezinsiza Zokulima, ama-agaves adinga izimvume zokutshala - izimvume azinikezwa ngenxa yomthelela wazo kwezemvelo. Izimpande zabo eziminyene kanye nezitshalo ezikhulayo zezingane ziphazamisa inhlabathi, kuyilapho ameva azo elimaza imfuyo, njengoba kubonakala lapho umlimi wendawo elahlekelwa imvu ngenxa yezifo ezibangelwa amagciwane ngenxa yokuhlaba i-cactus.

Ngokufanayo, i-cacti ephaphathekile eduze kwe-Die Gang eduze nepulazi lama-blueberry abambe izinyoni. Azikho izilwane ezidla ezinye zemvelo zokugcina lezi zinhlobo ezihlaselayo zihlolwa. Ngisho nezitshalo zasengadini ezijwayelekile ezifana ne-Africanas (i-Mexican marigolds) kanye ne-European hollyhocks, kuyilapho zizinhle, azikho ibhalansi yemvelo ehlinzekwa izitshalo zasendaweni, okushiya izinambuzane zethu nezinyoni ngaphandle kwabalingani bazo bemvelo.

USue Milton-Dean, umsekeli oshisekayo wezinto eziphilayo zaseKaroo, uyachaza ukuthi kungani lokhu kubalulekile: “Izilwane zethu aziziqondi izitshalo ezihlaselayo, azisekeli izinambuzane noma izinyoni ezigcina imvelo isesimweni esikahle.” Ukubhekana nalokhu, u-Sue wethule isikhunta esikhethekile esivela emnyangweni we-biocontrol weNyuvesi yaseRhodes ukwenza buthaka i-cacti ehlaselayo ngokuqeda amandla ayo - inqubo engathatha ishumi leminyaka kodwa ethembisa imiphumela ehlala njalo.

Khonamanjalo, uMasipala ususa laba bahlaseli esikhundleni sakhe ufake izitshalo zendabuko yasePrince Albert, njengalezo zase-e-Centre, ezingagcini nje ngokuzalelwa eKaroo kodwa ezitholakala edolobheni lethu kuphela. Cabanga uhambahamba ePrince Albert emthunziniswe yiRooi Karee, isitshalo esihlala siluhlaza esingenameva, esilungele ukupholisa amagceke. Noma i-Soetdoring, isihlahla esikhula ngokushesha esinameva amhlophe ahlabayo, esinikeza umthunzi onamanzi amancane.

I-Worsboom ekwazi ukumelana nesomiso, ethela amaqabunga kanye kuphela ngonyaka, kanye ne-Boerboon ephilayo, nezimbali zayo ezibomvu ezikhanga izinyoni, ziyizinhlobo eziqinile ezihlanganisa ukuqina kwesifunda sethu. Lezi zitshalo azigcini ngokuphila - ziyachuma, zisekela izilwane zasendle zendawo futhi zibonise ubuhle obuyingqayizivele be-Karoo kubavakashi.

Simema wonke umhlali ukuthi ajoyine le nhlangano. Guqula ingadi yakho ibe yindawo yokuziqhenya yasePrince Albert ngokukhetha izitshalo zendabuko zendawo. Ngeke nje wonge amanzi futhi usekele izinhlobonhlobo zezinto eziphilayo, kodwa futhi uzosiza idolobha lethu ligqame njengesibani sobuqiniso be-Karoo.

Masenze iNkosana u-Albert ibe umgubho ophilayo wamagugu ayo emvelo - isihlahla esisodwa bese sitshala ngesikhathi.

Isihlahla
Isihlahla
Imbali
Imbali

Related Articles

Pistachio Pioneers
20 Oct 2025

Pistachio Pioneers

Ngosuku olupholile lwase-Karoo ekuseni, iMeya uLinda Jaquet watshala isihlahla sokuqala se-pistachio sowesifazane ePlatberg Farm, ngaphandle nje kwePrince Albert, ethula ibhizinisi lokuqala ledolobha le-pistachio.

Ucwaningo lokuzamazama komhlaba
21 Jul 2025

Ucwaningo lokuzamazama komhlaba

Mhla zingama-21 kuNtulikazi wezi-2025, uMasipala wase-Prince Albert ube nomhlangano obushubile wehholo ledolobha e-The Showroom Theatre e-Prince Albert lapho bekudingidwa khona nge-Karoo Geophysical Research Project Seismic Survey, eholwa yi-Petroleum Agency SA (PASA) kanye ne-Wits University. Lo mcimbi udonse izakhamuzi ezingaphezu kuka-70 ezivela e-Prince Albert nase-Leeu-Gamka futhi wanikeza inkundla yezingxoxo eziqinile ngocwaningo oluhlongozwayo lokuzamazama komhlaba, inqubo yalo yokuhlola imvelo, kanye nemithelela engaba khona eCentral Karoo.

Ukunqoba kweqembu ku-ISMAR12
02 May 2025

Ukunqoba kweqembu ku-ISMAR12

Umasipala wase-Prince Albert ubungaza ithimba lethu eliphethe amanzi ngokuziqhenya, ngokuthola umklomelo wokuqala wokwethulwa kwephosta okungcono kakhulu kochwepheshe besayensi eNgqungqutheleni Ye-12 Yamazwe Ngamazwe Yokushajwa Kwe-Aquifer Recharge (ISMAR12). U-Jan Myburgh ovela kwa-AGES wethula iphosta eNgqungqutheleni eyayibanjelwe eStellenbosch kusukela mhla zingama-28 kuMbasa kuya kumhla zi-2 kuNhlaba wezi-2025, lapho izithunywa eziyi-170 ezivela emazweni angama-30 zazihlangene ngaphansi kwendikimba ethi “Kusuka Emcabangweni kuya Ekuqalisweni Nokusetshenzwa.” Isekelwa i-IAH, i-ASCE, kanye ne-UNESCO, i-ISMAR12 igqamise indlela yethu emisha yokuvikeleka kwamanzi.